PRESENT PERFECT TENSE NEDİR, NE DEĞİLDİR

Bu zamanın Türkçe’de net bir karşılığı yoktur. Bazen geçmiş zaman bazen şimdiki zaman kullanırız Perfect Tense’te kurulmuş cümleleri dilimize çevirirken.

I have lived here for 15 years =15 yıldır burada yaşıyorum.She has finally understood = Sonunda anladı..

I. That castle has stood there for 325 years

Bu zaman geçmişle şu an arasında bir köprüdür. Yukarıdaki ilk örnekte bunu görüyoruz. Bahsedilen olay yani yaşamak 15 yıl önce başlamış, bugüne dek fasılasız sürmüş ve hala sürüyor. Buna benzer uzun süreli durumlar bu zamanda anlatılır.

That castle has stood there for 325 years. =Şu kale 325 yıldır orada duruyor.

I have taught English for 7 years. =Yedi senedir İngilizce öğretiyorum.

Kısa süreli durumlar içinse perfect continuous kullanılır.

I have been painting this room for two hours. =iki saattir bu duvarı boyuyorum.
Ancak işin içine non-progressive kavramı girerse yine present perfect kullanırız.
I have known him for half an hour =Onu yarım saattir tanıyorum. Gördüğünüz gibi işin başlangıcı kısa süre önce olsa da present perfect kullandık, continuous kullanmadık; çünkü know fiili non-progressive’dir.

II. Look! I have bought a new jacket
Bu zaman yeni olmuş olayları, taze gelişmeleri anlatmak için de kullanılır. Mesela haberler bu zamanda sunulur. Sonra ayrıntılar geçmiş zamanda verilir. Mesela King of pop music has died. =Popun kralı öldü diye başlar haber; Today a madman shot him at about 10 am = Bugün bir kaçık onu saat sabah 10 gibi vurdu. diye devam eder.

Veya akşam adam eve gelmiş; karısı da ona bir sürpriz hazırlamış:

I have made a cake. =kek yaptım. Burada kekin bugün yapıldığını ve şu an yenmeye hazır olduğunu biliriz. Halbuki I made a cake deseydi kekin evvelen yapıldığını anlardık. Şu an var mıdır yok mudur bilemezdik.

Yani bir olay olmuş, bir iş yapılmış bitmiş ama kokusu daha buram buram geliyor burnumuza şimdiki zamanda.

Look! I have bought a new jacket. =Bak, yeni bir ceket aldım.

Veya yeni bir gelişme, şöyle heyecanla söylenen türden.

Look mama! Cemal has broken the window =Anne bak! Cemal camı kırdı.

III. I have visited Sultanahmet five times this year.

Bugüne dek kaç kez Ankara’da bulundunuz? Diyelim böyle bir soruya muhatap oldunuz. Soruyu soran da bir İngiliz. Geçmişten bugüne bir şerit çekin, film şeridi. Siz bu şeridin önünde durun ve kaç karede kendinizi Ankara’da görüyorsunuz sayın. Beş kere mi? O zaman yanınızdaki İngiliz’e dönüp dersiniz ki

I have been to Ankara 5 times.

O şeritte hiç Ankara’da bulunduğunuz bir kare yok mu; o zaman da şöyle dersiniz;

I have never been to Ankara.

Present perfect tense işte bu şerit gibidir. Geçmişten bugüne uzanır. İçinde geçmiş de vardır ama şeridin sonu mutlaka bugüne dayanır. Kaç kez Ankara’da bulundun sorusu içinde gizli bir bugüne kadar ifadesi barındırır. Aynı durum verilen cevapta da vardır.

He has repaired this car three times =O bu arabayı üç kez tamir etti (bugüne kadar).

İşte bu sebeple bu zamana present perfect deniyor, past perfect ya da sadece perfect denmiyor. (Present= mevcut, halihazırda, şimdi, şu zaman.) Kısacası, bu zaman iki gözlü bir gözlüktür; bir gözünden geçmişi, diğergözünden bugünü görürüz. Geçmiş zamansa tek gözlü bir gözlüktür. Onu taktığımızda sadece geçmişi görürüz. (bir resim ekleyelim)

Dolayısıyla NE DEĞİLDİR sorusunun cevabı da beliriyor. Present perfect tense bir geçmiş zaman değildir. Bazı dilbilgisi kitaplarında anlatıldığı gibi yakın geçmiş zaman hiç değildir.

İSTİSNASI

Bu zamanda anlatılan işler esasen bitmiştir ama bunun istisnaları da vardır. Aslında bir önceki bölümde bundan bahsettik. Bir daha anlatalım.

İSTİSNA 1. Uzun süredir var olan, devam eden durumlar. Bunlar devam etmeleri sebebiyle continuous (=devam eden) zamanda anlatılmalıyken present perfect zamanda anlatılırlar.

I have worked fort his company for thirty years =Bu şirket için otuz yıl çalıştım (hala da çalışıyorum)

We have lived in this town for quarter of a century= Çeyrek yüzyıldır bu şehirde yaşıyoruz.

İSTİSNA 2. Non-progressive yani herhangi bir continuous zaman içinde kullanılamayan fiiller sebebiyle normalde present perfect continuous ile anlatmamız gerekenler present perfect tense içinde anlatılır.

I have known him for half an hour =Onu yarım saattir tanıyorum. Know fiili non progressive bir fiildir.

NASIL YAPILIR?

Her zamanki yapımız özne+fiil+nesne zaten sabit. Bu zamanda fiil –ed eki alır. Bir de yardımcı fiilimiz var. Bu da her zamanki gibi özneyle fiil arasında yer alır.

We have completed the project =Projeyi bitirdik

Burada dikkat etmemiz gereken husus şudur: bu zamanda fiil olarak fiilin 3. halini kullanırız. Fiilin 3. hali de –ed eki almış halidir. Fakat bu her fiil için geçerli değildir. Birçok fiilin üçüncü hali kuralsız bir yapıdadır. Bunları ezberlememiz lazımdır.

I have understanded him. Olmaz! I have understood him deriz.

************düzensiz fiiller listesi

YARDIMCI FİİLİ

have/has

Sadece 3. şahıslar için has, diğerleri için have

I have talked to Cemal.

Ayşe has talked to Cemal.

have not= haven’t

has not= hasn’t

You haven’t given the Money

She hasn’t decided yet.